- Szczegóły
-
Opublikowano: wtorek, 25, marzec 2014 20:48
Ścieżki rowerowe - łącznie około 12 km:
Wędrówki po Gminie Gołcza ścieżkami rowerowymi
Gmina Gołcza zachęca do turystyki pieszej i rowerowej. Jej ziemie w całości położone są na obszarze Jury Krakowsko – Częstochowskiej i częściowo na terenie Dłubniańskiego Parku Krajobrazowego. To doskonałe miejsce do aktywnego wypoczynku i rekreacji, z dala od hałasu, w otoczeniu pięknej przyrody. Gmina ma do zaoferowania ciekawe zabytki sztuki sakralnej, które można spotkać w pobliżu nowo wybudowanych ścieżek rowerowych.
W Czaplach Wielkich warto zobaczyć kościół murowany p.w. św. Bartłomieja, który został zbudowany w 1523 roku. Cennym zabytkiem świątyni jest posąg Mastki Boskiej z dzieciątkiem z ok. 1420r. Nieopodal znajduje się dwór szlachecki Popielów z 1864 roku otoczony malowniczym parkiem. Na trasie Czaple Małe - Żarnowica zobaczyć można ruiny zabytkowego pałacu Popielów w Czaplach Małych z drugiej połowy XIX wieku.
Jadąc dalej przez Ulinę Wielką nie sposób ominąć kościół p.w. św. Katarzyny pochodzący z II połowy XVII wieku, który znajduje się na Szlaku Architektury Drewnianej. Najcenniejszym zabytkiem w świątyni jest gotycka rzeźba Matki Boskiej z ok. 1400r. Późnobarokowe ołtarze datowane są na XVII w. Przed kościołem usytuowana jest wolno stojąca dzwonnica z przełomu XVIII/XIX w. We wsi znajduje się również czynny kamieniołom wapienia skalnego, na którego zboczach występuje rzadka roślinność stepowa.
Z Uliny Wielkiej można wyruszyć w kierunku Imbramowic i zjechać na ścieżkę wzdłuż Doliny Dłubni. Stamtąd warto udać się do Wysocic, aby zwiedzić kościół p. w. św. Mikołaja, który należy do najstarszych i najlepiej w Polsce zachowanych wiejskich kościółków romańskich typu obronnego. Stanowi on wysokiej klasy dzieło sztuki kamieniarskiej. W nawie znajduje się tympanon przedstawiający Chrystusa i dwóch świętych powstały na początku XIII w. Z tego okresu pochodzi również posąg Matki Boskiej z dzieciątkiem. Ciekawostkę stanowi wieża o pięciu kondygnacjach, w najwyższej z nich znajdują się okna tzw. bliźnie, dzielone kolumną i gotycki dzwon z ok. 1530 r. Sołectwo położone jest niemal w centrum Dłubniańskiego Parku Krajobrazowego.
W Ulinie Wielkiej wybrać można jeszcze dwie inne ścieżki rowerowe, w kierunku Mostku, albo Chobędzy.
W Mostku znajduje się kościół poświęcony Matce Bożej Częstochowskiej i św. Izydorowi – patronowi rolników. Zbudowano go w 1571r., a restaurowano w 1732r. Przeniesiony został ze Smardzowic w 1936r. Na belce sklepieniowej znajduje się glob z krucyfiksem, a z boku na wspornikach posąg Matki Boskiej i św. Jana Ewangelisty oraz chór na dwóch słupach (późnobarokowy).
Wybierając trasę w kierunku Chobędzy warto udać się do sąsiedniej miejscowości o wyjątkowej nazwie Wielkanoc - jedynej w Polsce i wśród trzech na świecie. W sołectwie Wielkanoc znajduje się kamieniołom twardego wapienia, który wydobywano już w średniowieczu. Tuż obok stadionu sportowego spod osuwiskowego zbocza porośniętego lasem wypływa krasowe źródło, które według legendy ma uzdrawiającą moc. Wielkanoc ma bogatą historię, w XVI wieku działał tu aktywnie ośrodek reformacyjny, swoje miejsce znaleźli w nim zwolennicy Kalwina i Lutra. To właśnie w Wielkanocy w 1768r. ślub wziął legendarny podróżnik Maurycy Beniowski.
Przemieszczając się na północ gminy odwiedzić można jedną z najstarszych i największych parafii ziemi miechowskiej jaką jest Szreniawa. Pierwsza wzmianka o jej istnieniu pochodzi z 1304r. Wzgórze, na którym stoi pseudogotycki kościół p. w. Narodzenia Najświętszej Marii Panny i plebania ma walory obronne.
Dzięki budowie czterech odcinków ścieżek rowerowych na terenie Gminy Gołcza o łącznej długości prawie 12 km stworzono warunki do aktywnego spędzania czasu wolnego, wypoczynku z dala od miejskiego zgiełku, wśród malowniczych krajobrazów. Wartość inwestycji to ponad 3,6 mln zł.
Szlak Architektury Drewnianej
Szlak Architektury Drewnianej w Województwie Małopolskim, o długości 1500 km obejmuje 237 zespołów architektonicznych od kościołów, cerkwi, kaplic i dzwonnic po spichlerze, wiejskie chałupy i szlacheckie dwory. Szlak ten przebiega również przez Gminę Gołcza.
Zgodnie z wytyczonym szlakiem trasy turystycznej, obiektem architektury drewnianej znajdującym się w Gminie Gołcza jest kościół w Ulinie Wielkiej.
Kościół parafialny pw. Św. Katarzyny w Ulinie Wielkiej pochodzi z II. poł. XVII w. Jest on jednonawowy o konstrukcji zrębowej, oszalowany i pokryty blachą. Wyposażenie datowane jest na XVII–XVIII w. Wnętrze świątyni nakryte jest sklepieniami pozornymi: prezbiterium kolebkowym, a nawa krzyżowym. Zwieńczenia obramień otworów drzwiowych i okiennych wycięte są w łuki w kształcie tzw. oślich grzbietów. Najcenniejszym zabytkiem w świątyni jest gotycka rzeźba Matki Boskiej z ok. 1400 r. Późnobarokowe ołtarze datowane są na XVII w. Manierystyczna ambona pochodzi z XVII w., a marmurowa chrzcielnica datowana jest na koniec tego stulecia. W świątyni znajdują się też marmurowe epitafia właścicieli wsi z XVIII w. Przed kościołem usytuowana jest wolno stojąca dzwonnica z przełomu XVIII/XIX w. Jest to budowla drewniana konstrukcji słupowo-ramowej, o pochyłych oszalowanych ścianach, nakryta daszkiem namiotowym.
Szlak Młynów Doliny Szreniawy
Przez Gminę Gołcza przepływa rzeka Szreniawa, wzdłuż której biegnie Szlak Młynów. Warto więc zobaczyć:
- młyn w Przybysławicach (Przybysławice 62) - wybudowany w latach 60. XX w. na młynówce od Szreniawy (na miejscu wcześniejszego młyna drewnianego z napędem na koło wodne); pierwotnie młyn wodny (z napędem najpierw na koło, potem turbinę), potem wodno-elektryczny; murowany, dwukondygnacyjny; czytelna młynówka górna; relikty jazu; śluza robocza drewniana z zachowanym częściowo upustem jałowym; komora turbinowa betonowa; pędnia pasowa na pasy skórzane.
- młyn w Wielkanocy (Wielkanoc 76) - wybudowany w latach 1912-16 jako wodny młyn nad potokiem Gołczanka, napędzany kołem wodnym (nasiębiernym ze spadkiem wody na koło 6 m; doprowadzenie wody: z potoku górnego drewnianym łotokiem o długości 50 m wspartym na palach oraz z potoku dolnego młynówką ziemną), w latach 50. XX w. przerobiony na elektryczny i wkrótce potem unieruchomiony; do młyna przylega część mieszkalna; zespół drewniano-kamienny, dach kryty dachówką (zachowana oryginalna dachówka z okresu budowy młyna); zachowane: betonowa śluza robocza z lat 30., zdemontowane żeliwne elementy napędu, w tym wał napędowy i koło do transmisji pasowej, granitowy kamień ze złożenia; czytelna młynówka od potoku dolnego.
- młyn w Gołczy - wybudowany ok. 1950 r. na miejscu starszego założenia młyńskiego; pierwotnie wodny (turbinowy) nad potokiem Gołczanka (obecnie koryto przełożone), potem elektryczny; drewniany o konstrukcji słupowej z murowaną kondygnacją napędową i murowaną potynkowaną przybudówką, dwukondygnacyjny; betonowa komora turbinowa; wyposażenie technologiczne fabryczne z poł. XX wieku.
- młyn w Rzeżuśni (Rzeżuśnia 1) - wybudowany w l. 1903-6 jako wodny (turbinowy, "amerykański"); pierwotnie młyn dworski Szyców, w latach 30. żydowski - handlowy; murowany, ceglano-kamienny, czterokondygnacyjny, elewacja frontowa siedmioosiowa, elewacje szczytowe czteroosiowe; otwór spustowy dla worków nad głównym wejściem; częściowo zachowane dawne wyposażenie technologiczne z I. poł. XX wieku.
