Cichy i podstępny… co roku zbiera śmiertelne żniwo
- Szczegóły
- Opublikowano: środa, 27, styczeń 2016 09:40
W Polsce, w okresie od 1 do 24 stycznia 2016 roku, z powodu zatrucia tlenkiem węgla - potocznie zwanym czadem - zmarły aż 23 osoby, a 791 osób trafiło do szpitala. Skąd bierze się czad i dlaczego jest tak niebezpieczny? Jak zapobiegać zatruciu? Jak pomóc poszkodowanemu?
Tlenek węgla jest gazem silnie trującym, bezbarwnym i niewyczuwalnym dla człowieka, do tego nieco lżejszym od powietrza, co powoduje, że łatwo się z nim miesza i rozprzestrzenia. Powstaje w wyniku niepełnego spalania paliw (m.in.: drewna, oleju, gazu, benzyny, nafty, propanu, węgla, ropy), spowodowanego brakiem odpowiedniej ilości tlenu. Może to wynikać z braku dopływu świeżego (z zewnętrz) powietrza do urządzenia, w którym następuje spalanie jak i też z powodu zanieczyszczenia, zużycia lub złej regulacji palnika gazowego, a także przedwczesnego zamknięcia paleniska pieca lub kuchni. Jest to szczególnie groźne w mieszkaniach, w których okna są szczelnie zamknięte lub uszczelnione na zimę.
Tlenek węgla dostaje się do organizmu przez układ oddechowy, a następnie jest wchłaniany do krwioobiegu. W układzie oddechowym tlenek węgla wiąże się z hemoglobiną 210 razy szybciej niż tlen, blokując dopływ tlenu do organizmu. Stwarza to poważne zagrożenie dla zdrowia i życia człowieka. Uniemożliwia prawidłowe rozprowadzanie tlenu we krwi i powoduje uszkodzenia mózgu oraz innych narządów wewnętrznych. Następstwem ostrego zatrucia może być nieodwracalne uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego, niewydolność wieńcowa i zawał lub śmierć.
Zwróćmy uwagę zwłaszcza na to, aby kratki wentylacyjne i otwory nawiewne nie pozostawały zasłonięte. Gdy korzystamy z jakiegokolwiek źródła ognia (pieca gazowego z otwartą komorą spalania, kuchenki gazowej czy węglowej) warto co jakiś czas uchylić okno w mieszkaniu. Do instalowania urządzeń i systemów grzewczych wybierajmy tylko wykwalifikowane osoby. Pamiętajmy przy tym o prawidłowej ich konserwacji oraz okresowych przeglądach – podobnie jak i w przypadku instalacji wentylacyjnej oraz przewodów kominowych (zobacz tutaj).
Warto również zakupić czujniki tlenku węgla i zamontować je w części domu, w której sypia twoja rodzina. Dla zwiększenia bezpieczeństwa dodatkowe czujniki można umieścić także w innych pomieszczeniach.
Przestrzegamy przed pozostawianiem w garażu samochodu z zapalonym silnikiem - nawet jeżeli drzwi do garażu pozostają otwarte. W żadnym razie nie powinniśmy też bagatelizować objawów duszności, bólów i zawrotów głowy, nudności, wymiotów, oszołomienia, osłabienia, przyśpieszenia czynności serca i oddychania, gdyż mogą być sygnałem, że ulegasz zatruciu czadem. W takiej sytuacji należy natychmiast przewietrzyć pomieszczenie, w którym się znajdujemy i zasięgnąć porady lekarskiej. Reaguj od razu! Osłabienie i znużenie, które odczuwa zaczadzony, oraz zaburzenia orientacji i zdolności oceny zagrożenia powodują, że staje się on całkowicie bierny (nie ucieka z miejsca nagromadzenia trucizny), traci przytomność i – jeśli nikt nie przyjdzie mu z pomocą – umiera.
Jak zatem pomóc osobie z podejrzeniem zatrucia tlenkiem węgla? Niezwłocznie należy zapewnić dopływ świeżego, czystego powietrza oraz przenieść osobę poszkodowaną w bezpieczne miejsce – najlepiej na świeże powietrze. Następnie powinniśmy rozluźnić poszkodowanemu ubranie (jednakże nie rozbierać go, aby nie doprowadzić do jego przemarznięcia) po czym wezwać służby ratownicze (pogotowie ratunkowe – tel. 999, straż pożarna – tel. 998 lub 112). W sytuacji, gdy po wyniesieniu na świeże powietrze zaczadzony nie oddycha, należy niezwłocznie przystąpić do wykonania sztucznego oddychania i masażu serca.